CeestahcCeestahc
Main / EBM-HTA / S³ownik EBM/HTA
EBM-HTA
Zdrowa w±troba
Przejd¼ do Systemu Zamówieñ Elektronicznych




A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | W | X | Y | Z





P

Znaleziono 34 hase³.

Pacjent

chory zg³aszaj±cy siê po poradê do lekarza, bêd±cy pod opiek± lekarza [22].




Parametr

miara po³o¿enia s³u¿±ca do opisu populacji [78].




Personel medyczny

lekarze, pielêgniarki, stomatolodzy, technicy medyczni i inny personel medyczny – okre¶lony w ustawie z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zak³adach opieki zdrowotnej [6].




Perspektywa analizy kosztów

punkt widzenia w analizie kosztów lub analizie ekonomicznej. Warunkuje wybór kategorii kosztowych i warto¶æ kosztów sk³adaj±cych siê na koszt ca³kowity. Analizy ekonomiczne prowadzi siê z perspektywy spo³eczeñstwa, p³atnika, ¶wiadczeniodawcy, pacjenta, ZUS, zak³adu pracy itp. [11].




Pharmacovigilance

nadzór nad bezpieczeñstwem leków; na pharmacovigilance sk³adaj± siê: aktywne monitorowanie i raportowanie dotycz±ce jako¶ci, bezpieczeñstwa i skuteczno¶ci leków. Ocena ryzyka i korzy¶ci leków bêd±cych na rynku; monitorowanie wp³ywu wszelkich wdro¿onych dzia³añ korekcyjnych; dostarczanie informacji pacjentom, lekarzom i regulatorom dotycz±cych efektywnego stosowania leków; opracowywanie programów i procedur zbierania oraz analizy raportowanych zdarzeñ przez pacjentów i lekarzy [11].




P³atnik

(w opiece zdrowotnej) ka¿da organizacja publiczna lub prywatna, która finansuje lub zabezpiecza ¶rodki na opiekê zdrowotn± dla ubezpieczonych. Pierwszy poziom p³atnika (first-party payer) stanowi± pacjenci, drugi (second-party payer) – ¶wiadczeniodawcy, trzeci (third-party payer) – prywatne i publiczne instytucje ubezpieczenia zdrowotnego i jednostki administracji rz±dowe odpowiedzialne za finansowanie okre¶lonych ¶wiadczeñ zdrowotnych [11].




Porada konsultacyjna

porada lekarza konsultanta, lub innego fachowego pracownika medycznego maj±ca na celu uzupe³nienie lub weryfikacjê postawionej przez innego lekarza diagnozy lub propozycji terapeutycznej.




Porada medyczna

1. stanowisko, opinia, orzeczenie osoby wykonuj±cej zawód medyczny w sprawie okre¶lonego problemu zdrowotnego. Rozró¿nia siê porady: lekarskie, pielêgniarskie, rehabilitacyjne itd.
2. porada udzielona pacjentowi w poradni przez fachowego pracownika medycznego
3. w jej sk³ad wchodzi leczenie, diagnostyka i orzekanie [26].




Porada specjalistyczna

specjalistyczne ¶wiadczenie zdrowotne lub zbiór ¶wiadczeñ udzielanych w poradni specjalistycznej / zespole opieki ¶rodowiskowej przez lekarza specjalistê lub zespó³ osób uprawnionych do udzielania ambulatoryjnych specjalistycznych ¶wiadczeñ zdrowotnych [52].




Postêpowanie w trybie jednodniowym

planowe ¶wiadczenie zdrowotne, którego celem jest wykonanie u pacjenta z rozpoznan± jednostk± chorobow±, okre¶lonego postêpowania leczniczego lub diagnostycznego w trakcie nie przekraczaj±cego jednej doby pobytu w zak³adzie leczniczym.




Poszerzona perspektywa p³atnika

dotyczy analizy kosztów i analizy ekonomicznej leków lub technologii nielekowych, których wykonanie jest uzale¿nione od istotnego bezpo¶redniego wspó³p³acenia pacjenta, a czê¶æ kosztów ponoszona jest przez instytucjê ubezpieczenia zdrowotnego – poszerzona perspektywa p³atnika dotyczy wiêkszo¶ci leków na li¶cie refundacyjnej [11].




Potrzeby zdrowotne

1. ilo¶æ ¶wiadczeñ zdrowotnych, która powinna byæ dostarczona w celu zachowania i przywrócenia zdrowia w danym miejscu i czasie [8]
2. liczba i rodzaj ¶wiadczeñ opieki zdrowotnej, które powinny byæ zapewnione w celu zachowania, przywrócenia lub poprawy zdrowia danej grupy ¶wiadczeniobiorców [53].




Poziom istotno¶ci alfa

prawdopodobieñstwo, z jakim na etapie planowania badania klinicznego, zak³ada siê, ¿e wynik jest dzie³em przypadku. Poziom istotno¶ci równy 0,05 oznacza, ¿e z co najwy¿ej 5% prawdopodobieñstwem mo¿liwe jest, ¿e wynik uzyskany w badaniu jest dzie³em przypadku [11].




Prawa pacjenta

podstawowe prawa pacjenta do zdrowia w znaczeniu dostêpu do opieki i ¶wiadczeñ, wyrównania szans w leczeniu i jako¶ci opieki [6].




Procedura

1. unormowany przepisami, zwyczajami sposób prowadzenia, za³atwiania jakiej¶ sprawy; tok, tryb, przebieg czego¶, Obowi±zuj±ca, prosta, skomplikowana, zawi³a, z³o¿ona procedura [22]
2. ustalony sposób przeprowadzenia dzia³ania lub procesu [16].




Procedura medyczna

1. postêpowanie diagnostyczne, lecznicze, pielêgnacyjne, profilaktyczne, rehabilitacyjne lub orzecznicze przy uwzglêdnieniu wskazañ do jego przeprowadzenia, realizowane w warunkach okre¶lonej infrastruktury zdrowotnej przy zastosowaniu produktów leczniczych, wyrobów medycznych i ¶rodków pomocniczych [50, 53]
2. dzia³anie i czynno¶ci medyczne (wspomagane farmakologicznie, radiologicznie, fizykoterapeutycznie, psychologicznie), które zale¿nie od jednostki chorobowej, wieku, stanu klinicznego i innych charakterystyk pacjenta uk³adane s± w ró¿norakie konfiguracje i/lub sekwencje (dzia³añ i czynno¶ci medycznych w celu niedopuszczenia do utraty/pogorszenia zdrowia, i/lub przywrócenia stanu zdrowia, i/lub usuniêcia przyczyny choroby, i/lub usuniêcia objawów choroby) [54].




Profilaktyka

prevention
dzia³ania maj±ce na celu zapobieganie chorobom oraz spowodowanym nimi zgonom i inwalidztwu. Profilaktykê mo¿na ogólnie podzieliæ na: pierwotn± (zapobieganie), wtórn± (wczesne wykrywanie) i trzeciorzêdow± (leczenie) [9].




Profilaktyka pierwotna

primary prevention
dzia³ania maj±ce na celu przeciwdzia³anie powstawaniu choroby poprzez wzmocnienie ogólnego stanu zdrowia, zwiêkszenie odporno¶ci osobniczej na zachorowanie oraz dzia³ania maj±ce na celu zmniejszenie ekspozycji na czynniki mog±ce stymulowaæ rozwój choroby. Profilaktyka pierwotna obejmuje upowszechnienie wiedzy, dotycz±cej przyczyn zachorowania jak i propagowanie odpowiednich zachowañ profilaktycznych, prozdrowotnych.




Profilaktyka trzeciorzêdowa (trzeciej fazy)

third phase prophylasis or prevention
dzia³ania zmierzaj±ce do przywrócenia choremu pe³nego zdrowia, ca³kowitej lub mo¿liwie pe³nej sprawno¶ci czynno¶ciowej, zmniejszaj±ce stopieñ mo¿liwego inwalidztwa oraz ryzyko zgonu.




Prognoza stanów zdrowotnych

ocena prawdopodobieñstwa wyst±pienia okre¶lonych stanów zdrowotnych w przysz³o¶ci w odniesieniu do aktualnej sytuacji klinicznej. W ka¿dym stanie chorobowym mo¿na wyodrêbniæ pewne cechy, które pozwalaj± na przynajmniej czê¶ciowe przewidzenie dalszych losów pacjenta, czyli ocenê rokowania. Czynniki rokownicze (prognostic factors) s± to „cechy” chorego, które pozwalaj± na ocenê rokowania pacjenta [11].




Protokó³ badania klinicznego

protocol of clinical study
sformalizowany projekt badania klinicznego, ujêty w formie dokumentu zawieraj±cego opis przes³anek badania, jego metodyki, proponowanej analizy statystycznej oraz warunków, w jakich bêdzie ono zorganizowane i przeprowadzone podlegaj±cy zatwierdzeniu przez g³ównego badacza, uprawnione instytucje i komisje (komisja etyczna, urz±d prowadz±cy rejestr badañ klinicznych).




Próba

sample
podzbiór populacji generalnej, wybrany do badañ. Próba mo¿e byæ losowa lub nielosowa, reprezentatywna lub niereprezentatywna [9].




Próba losowa

random sample
próba wybrana z populacji generalnej w oparciu o losowanie [9].




Próba obci±¿ona

biased sample
próba w badaniu obci±¿onym systematycznym b³êdem [9].




Próba ¶lepa – podwójna

element konstrukcji eksperymentalnego badania klinicznego, w którym ani pacjent uczestnicz±cy w badaniu, ani lekarz nie wiedz±, jak± interwencjê otrzymuje okre¶lony pacjent. Celem zastosowania za¶lepienia, zarówno wobec pacjentów, jak i wykonuj±cych interwencjê jest unikniêcie b³êdu wykonania. Celem za¶lepienia badacza jest unikniêcie b³êdu detekcji - badacz, który wie czy dany pacjent otrzymuje placebo, czy aktywne leczenie, mo¿e ¶wiadomie i nie¶wiadomie wp³ywaæ na zwi±zek przyczynowo skutkowy miêdzy interwencj±, a uzyskiwanym punktem koñcowym [12].




Próba ¶lepa – pojedyncza

1. element konstrukcji eksperymentalnego badania klinicznego, w którym badacz wie jak± interwencjê pacjent otrzymuje (np. aktywne leczenie czy np. placebo), natomiast pacjent nie wie, czy zosta³ przypisany do grupy badanej czy kontrolnej (pacjent nie wie, czy otrzymuje aktywne leczenie, czy np. placebo) [11]
2. badanie, w którym jedna ze stron, albo badacz albo uczestnik, nie wie czy jest podawane uczestnikowi aktywne leczenie czy placebo, nazywane tak¿e single-masked study. [14].




Próba ¶lepa – potrójna

1. utrzymywanie w tajemnicy przed pacjentami, lekarzami oraz osobami oceniaj±cymi i analizuj±cymi wyniki (np. statystykami), do której grupy w badaniu zostali przypisani poszczególni pacjenci [12]
2. badanie, w którym wiedza, do której grupy terapeutycznej przydzieleni s± uczestnicy jest niedostêpna dla zespo³u, który organizuje i analizuje dane z badania, jak równie¿ dla uczestników badania i dla badaczy [14].




Próby sparowane

matching
procedura wyboru majaca na celu zapewnienie porównywalno¶ci grupy badanej i grupy kontrolnej pod wzglêdem czynników nie bêd±cych przedmiotem badania [9].




Przeciêtne dalsze trwanie ¿ycia

life expectancy
przeciêtna oczekiwana liczba lat dalszego ¿ycia osoby w danym wieku przy za³o¿eniu utrzymania siê aktualnego poziomu wspó³czynników umieralno¶ci [9].




Przedzia³ ufno¶ci

confidence interval, CI
1. przedzia³ warto¶ci, w obrêbie którego z przyjêtym prawdopodobieñstwem mie¶ci siê dany parametr populacji (np. ¶rednia). Okre¶la stopieñ precyzji (a raczej braku precyzji) danego pomiaru. W naukach medycznych zwykle podaje siê 95% przedzia³ ufno¶ci, czyli przedzia³ warto¶ci, w którym z 95% prawdopodobieñstwem znajduje siê warto¶æ parametru (RR, RRR, ARR, ARI, NNT, ¶rednia itp.) dla populacji ogólnej [11]
2. zakres warto¶ci danej zmiennej przy za³o¿eniu ustalonego prawdopodobieñstwa zawierania siê prawdziwej warto¶ci zmiennej w tym przedziale [9].




Przegl±d systematyczny

1. forma poszukiwania informacji zgodnie z predefiniowanymi kryteriami w³±czenia i wykluczenia np. dla badañ klinicznych, niezale¿nie od wyników poszczególnych badañ. Jako¶ciowy przegl±d doniesieñ naukowych w celu rozwi±zania problemu badawczego mo¿na nazwaæ systematycznym, gdy charakteryzuje siê: (1) formalnym i pe³nym procesem wyszukiwania wiarygodnych doniesieñ naukowych; (2) wyra¼nym okre¶leniem obiektywnych kryteriów w³±czenia i wykluczenia badañ klinicznych a priori; (3) ilo¶ciow± analiz± statystyczn± wyników badañ, w tym ew. wyników skompilowanych w metaanalizach [11]
2. przegl±d mo¿na nazwaæ systematycznym, gdy spe³nione s± 4 z 5 kryteriów: 1 - jasno sprecyzowane pytanie badawcze; 2 - przedstawiona strategia wyszukiwania; 3 - predefiniowane kryteria w³±czenia i wykluczenia dla pierwotnych badañ klinicznych; 4 - (critical apprisal) krytyczna analiza wiarygodno¶ci w³±czonych badañ klinicznych, ocena ich mocnych i s³abych stron wzglêdem metodyki; 5 - prawid³owo przeprowadzona analiza statystyczna obejmuj±ca kompilacjê homogennych badañ klinicznych i prawid³owo wyci±gniête wnioski [86]
3. jako¶ciowy przegl±d wszystkich badañ dotycz±cych tego samego pytania klinicznego (podobne: badana populacja, interwencja i punkty koñcowe), z u¿yciem odpowiednich metod zmniejszaj±cych b³±d systematyczny. Mo¿e obejmowaæ metaanalizê [13].




Punkt koñcowy drugorzêdowy

marker fizjologiczny lub biochemiczny, którego zwi±zek z pierwszorzêdowym punktem koñcowym wykazano w badaniach obserwacyjnych. Z wiêkszym b±d¼ mniejszym prawdopodobieñstwem mo¿na go uznaæ za predykcyjny w stosunku do wyst±pienia g³ównych punktów koñcowych. Wystêpowanie drugorzêdowych punktów koñcowych mo¿e byæ np. oceniane (uznaj±c ograniczenia metody), kiedy wyst±pienie najwa¿niejszych klinicznie punktów koñcowych wymaga d³ugotrwa³ych obserwacji [11].




Punkt koñcowy pierwszorzêdowy

cel profilaktyki, leczenia lub diagnostyki – istotny klinicznie, g³ówny efekt zdrowotny bêd±cy przedmiotem pomiaru w badaniach. Pierwszorzêdowe punkty koñcowe to: ¶miertelno¶æ, chorobowo¶æ lub zapadalno¶æ (w tym dzia³ania niepo¿±dane i powik³ania) oraz jako¶æ ¿ycia [11].




Pytanie kliniczne, pytanie badawcze

ustrukturalizowane pytanie dotycz±ce okre¶lonego problemu klinicznego, pozwalaj±ce na sformu³owanie hipotez. Pytanie kliniczne odnosi siê zwykle do 3 elementów: populacji (problemu zdrowotnego, wskazañ), interwencji oraz punktów koñcowych. [11].




 
© Ceestahc.org   Wykona³a: Agencja A.R.T.   Wy¶wietleñ:304868, Data modyfikacji:2012-08-16